Vaak hoor ik cliënten zeggen: ‘ja ik wil wel herstellen, maar ergens wil ik het ook niet’. Hier zie je dat 2 delen van iemand met elkaar in conflict zijn. Het ene deel wil wel herstellen, maar een ander (misschien wel ’n heel groot deel) wil dit niet. Het gezonde deel in je wil het wel, maar naast dit gezonde deel heb je allerlei overleefdelen ontwikkeld. Die overleefdelen zorgen ervoor dat je je nog altijd beschermd, terwijl het gevaar al lang geweken is. Overleefdelen hebben jou gedurende jouw jeugd op de been gehouden. Ze hebben jou beschermd tegen pijn. Zonder die overleefdelen had je het waarschijnlijk niet eens gered. Een voorbeeld van een overleefdeel is perfectionisme. Perfectionisme om je te beschermen tegen afwijzing of kritiek van buitenaf. Een ander overleefdeel is bijvoorbeeld boosheid wanneer je je verdrietig voelt. De boosheid zorgt ervoor dat je boos wordt in plaats van dat je de pijn van het verdriet voelt.
Contact naar de essentie
Wat ik bij veel van mijn cliënten ervaar is dat de pijn zo diep zit, dat ze er zelf geen contact mee kunnen maken. Of misschien wel kunnen, maar het niet meer durven. Als ik de pijn in een sessie probeer aan te raken, krijg ik regelmatig te maken met de overleefdelen (afweermechanismen) die ervoor zorgen dat de pijn niet kan worden aangeraakt. De cliënt duwt de pijn weg, schiet in het analyseren (denken) en praten. Als therapeut zijnde vind ik dit soms best een lastig proces: ‘de cliënt klopt aan voor hulp, maar duwt mij (onbewust) daarmee ook weg. Dit vraagt van mij als therapeut om nog dieper contact te leggen. Contact op zielsniveau. Daar waar de essentie ligt. Daar waar alle maskers wegvallen. Door de afweermechanismen heen, door de overleefdelen heen. Op die plek van de essentie, (ik noem het ook wel de stilte) daar ligt de heling. En ja: dat is voor de cliënt onbekend en hartstikke eng.
Bang voor de pijn
Velen van ons hebben niet geleerd om te durven voelen en ook hebben we (waaronder ikzelf ook) niet geleerd om ons volledig te mogen uiten. We zijn als mens gewoon hartstikke bang voor pijn. We rennen er het liefst zo hard mogelijk van weg. We zijn keien geworden in het omzeilen van de pijn. Allerlei trucjes leren we onszelf aan om die pijn te omzeilen. Een trucje is om bijvoorbeeld op calorieën te gaan letten of om je te gaan focussen op je uiterlijk. Een ander trucje is om veel te piekeren en eindeloos te analyseren. Allemaal maniertjes omdat je bang bent om de échte pijn te voelen. Op zich is er niets mis met pijn als je ernaar durft te kijken en het kan doorvoelen. Pijn wordt pas een probleem wanneer we ons ertegen gaan verzetten. Dan blokkeert de stroom van levensenergie.
Je hebt een therapeut nodig die jou ziet
Veel mensen met eetstoornissen hebben allerlei trucjes ontwikkeld om weg te gaan bij de pijn. Sterker nog: veel van mijn cliënten zijn er superieur in geworden. Dit vraagt van mij als therapeut dat ik kennis heb van afweermechanismen, dat ik kennis heb van trauma. Maar kennis is niet genoeg. De essentie in mijn coachsessies gaat over écht contact met je maken. Ik wil jou zien: jij die onder al die trucjes verborgen zit. Onder al die stoflaagjes. Het vraagt van mij als therapeut dat ik niet bang ben voor de diepte van jouw pijn. En daar ligt eigenlijk nog iets voor: namelijk dat ik niet bang ben voor mijn eigen pijn. Om te herstellen van mijn eetstoornis heb ik daar al veel stappen in gezet.
De beste leraar is tevens de beste leerling
2 jaar geleden zei ik tegen mijn vriend: ‘ik weet door alle therapie en zelfonderzoek precies wie ik ben’. Hij keek me aan en lachtte. Hij zette zijn vraagtekens bij mijn stelling. Ik raakte flink geïrriteerd. Ik geloofde namelijk echt dat ik mezelf wel kende. Nu 2 jaar later kan ik er ook om lachen. Want juist de afgelopen 2 jaar werd ik uitgedaagd nog veel meer over mezelf te leren. Als ik mezelf helemaal zou kennen, zou dit betekenen dat ik alles van mezelf al zou weten en ik niets meer zou kunnen leren. Uhh…niet dus….
Wat ik belangrijk vind als therapeut is dat ik ook bij mezelf naar binnen blijf kijken. Het gezegde “de beste leraar is tevens de beste leerling”, klopt hier precies bij. Als ik diep contact met mijn cliënten wil maken, dan zal ik eerst diep contact met mezelf moeten kunnen maken. En dat is wat ik blijf doen. Door ook zelf leerling te zijn. En daarmee merk ik: ik kom steeds een laagje dieper in mezelf en in de sessies. Wauw!
Hoe kan ik verlangen dat mijn cliënt aan zichzelf werkt en in zichzelf investeert als ik dat zelf niet doe?
Niet dus! Hoe verder ikzelf kom en hoe meer ik in mezelf investeer, hoe meer ik ook terugkrijg van mijn cliënten. Dieper in mezelf komen, zorgt ervoor dat ik ook dieper bij een ander kom. Ik ben er echt van overtuigd dat je alleen daar met je cliënt kunt komen, waar je zelf bent geweest. Ik blijf dus ook de pijnstukken in mezelf opzoeken en doorvoelen. En steeds komt er weer een nieuw stukje. Waar ik dacht dat de ui 2 jaar geleden toch echt wel afgepeld was, komt er toch steeds weer een nieuw laagje. Ik denk dat we als mens nooit klaar zijn. Ik ben dankbaar dat ik dit mag doorgeven.
Even terug naar de titel van deze blog…
Ik wil wel herstellen, maar…. als je die zin in jou resoneert, dan wil ik je heel graag uitnodigen. Ik snap dat het eng is om het aan te gaan. Ik begrijp dat je weg wilt rennen bij de pijn. Weg bij het onbekende. En ik kan het niet vaak genoeg zeggen: eerst zal je moeten erkennen wat er NU is en moeten leren hier met compassie naar te kijken. Dit gaat over eerlijk zijn naar jezelf. Eerlijk zijn over waar je nu staat in jouw leven. Het gaat over compassie naar die delen in jou die het zo moeilijk vinden om liefde te voelen. Het gaat over jouw gewonde delen. Heling vindt pas plaats wanneer je niet meer weg beweegt van de pijn. Wanneer alles er mag zijn. Jij met al jouw gewonde en overleefdelen. En dan kan je op een gegeven moment zeggen: ‘ik wil herstellen, zónder de : maar……
Heb je nog niet gevonden wat je zocht, lijkt niets bij jou te werken? Dan gun ik je een leraar of therapeut die niet bang is voor pijn, maar het omarmt en jou uitnodigt er samen naar te kijken. Alleen dan kan je het echt loslaten en kun je herstellen. Als je het gevoel hebt dat ik hierin iets voor je kan betekenen, neem dan gerust contact op voor meer informatie of een afspraak.
Volgens mij zie je het juist Laura. Omdat je het zelf hebt meegemaakt en nog steeds ontdekkingen doet over nog dieper weggestopte lagen, wéét jij waar je over praat. Ga zo door. Groetjes Marleen