In de scheepvaart heb je verschillende rangorders. Matrozen aan de onderkant en de kapitein en officieren aan de bovenkant van de ladder. Iemand met een eetstoornis plaats ik even tot de matrozen. Niet omdat ik jou als een matroos zie, maar omdat ik inschat dat jij jezelf ook lager op de ladder zet dan je waard bent.
Een eetstoornis is een symptoom. Een signaal van: “Hé hallo! hier is iets niet in de haak’
De wanhoopskreet ‘help me toch’
Als ik naar mijn eigen eetstoornisverleden kijk, zie ik dat ik het toen heel anders deed dan nu. Destijds voelde ik mezelf een slachtoffer. Ik zei dat ik dat niet was en wilde zo ook niet overkomen. Maar eigenlijk voelde het wel zo. Ik zat wel degelijk in de ‘slachtofferrol’. Ik voelde me wanhopig, durfde nog niet op mijn eigen benen te staan en ik was zeer afhankelijk. De hulpverlening klampte ik stevig vast: ‘ik kan niet meer, ik weet het niet meer’. Zij voelden voor mij als een laatste hoop. Zonder hen kon ik het écht niet dacht ik. Een wanhoopskreet van ‘help me nou’. Deze positie was eigenlijk ook wel veilig. Want als ik een ander verantwoordelijk zag voor mijn herstel, hoefde ik het zelf niet te doen en kon ik ook niet falen. Ik bleef daarmee eigenlijk ook met 1 been in mijn eetstoornis staan.
Je moet het écht zelf doen
In het begin zag ik de weg van herstel echt niet voor me. Ik deed het niet eens echt voor mezelf, maar meer voor mijn omgeving. Dat ik er echt zo ernstig aantoe was, wilde ik niet of zag ik niet in. En dat ikzelf de verandering kon maken besefte ik al helemaal niet. Oké, even genoeg over mij. Maar ik kaart dit niet voor niets aan. Ik zie namelijk in mijn praktijk en in het contact met cliënten hetzelfde gebeuren. Jongens en meiden die zich vastklampen. Aan mij als hulpverlener of aan anderen. Alsof herstel buiten hunzelf omgaat. Alsof ze er zelf geen invloed op hebben. Jawel, dat heb je wel! Jij bent degene die het écht zelf moet gaan doen.
(niet) eten als afleiding
Het jezelf niet goed genoeg vinden, het jezelf verschrikkelijk voelen: het komt ergens vandaan. Het gevoel is er niet voor niets. Er zit een behoefte achter je eetstoornis. Een behoefte van gezien willen worden. Van aandacht willen krijgen. Van gehoord willen worden. Een onbevredigde behoefte vanuit je kindertijd. Je richt je op eten, zodat je niet bezig hoeft te zijn met de problemen die er zijn. Voor de één is het zichzelf uithongeren, de ander grijpt juist naar eten en heeft last van eetbuien en weer een ander beweegt obsessief. Hoe je het ook went of keert: het is allemaal een afleiding, verdoving of vlucht voor het daadwerkelijke probleem. Soms kan je nog niet zonder je eetstoornis (althans dat voelt zo), omdat je nog niet weet hoe je met bepaalde lastige emoties of gebeurtenissen kunt leren omgaan.
Wil jij weer de kapitein worden van jouw schip? Kom dan naar de inspiratiedag op zaterdag 19 januari in Breda. Wees er snel bij, want Vol = Vol.
Jij als kapitein aan het roer
Vroeg of laat kom je erachter dat je eetstoornis jou niet (meer) dient. Daar waar je dacht de eetstoornis nodig te hebben, zie je nu in dat hij heel je leven af heeft gepakt. Lekker dan…poeh… en dan? Hier ligt iets belangrijks: namelijk het onder ogen komen van ‘hé ik ben degene die hier iets aan kan veranderen’ ‘Ik ben degene die met mijn eigen shit aan de slag moet’. Niet die therapeut, niet je vader of moeder of wie dan ook, maar jij bent degene die zelf kan herstellen. De ander kan het niet voor jou doen. Jij bent de kapitein van jouw eigen schip en je zal zelf aan het roer moeten draaien om vooruit te komen. Koers vooruit…. en gaan! Zeg ik dat dat makkelijk is? Nee. In ons hoofd maken we het echter wel veel moeilijker dan dat het is. We zien zoveel beren op de weg die er niet zijn. En, ja je hebt matrozen nodig, een eerste stuurman en andere bemanning om je te helpen. Zie je therapeut, je vader, moeder, vrienden en familie als de bemanning. Jij bent de kapitein. Wij reizen met je mee en helpen je waar nodig.
Zeker herkenbaar. Nu al bijna 57 jaar.
Het zet me ook aan het denken Eerst was dit ook wel zo maar later was ik herhaaldelijk zelf de kaptitein om er voor mijn bemanning en het schip te moeten zijn. Voor mij nu goed om de verschillende plekjes op het schip eens te gaan bekijken en te kijken waar ik nu sta of staan mag van mezelf. Kapitein zijn is ook als enige de verantwoordelijkheid op je nemen waar dat misschien helemaal niet ten goede van jezelf kwam. Het zet me iig aan het denken. Dank daarvoor!