Over de grens van inslikken heen

Jezelf inhouden, je woorden inhouden

Als rode draad in mijn leven loopt het mezelf inhouden. Ook wel mijn woorden inslikken. Niet dat zeggen, wat er eigenlijk op m’n hart ligt. Ik wil het wel hoor, maar het is soms zo spannend dat het gewoon niet lukt. Misschien ken je het wel; momenten waarop je besluit niets te zeggen, uit angst voor afwijzing, voor conflict of ongemak. Misschien denk je hiermee de vrede te bewaren of een ander te sparen. Maar wat gebeurt er als inslikken een patroon wordt? Wat doet dat met je, vanbinnen? Ik wil dit thema koppelen aan eetstoornissen, omdat dit létterlijk gaat over (niet meer) ‘inslikken’.

De kunst van het inslikken

Velen van ons leren al op jonge leeftijd dat je niet zomaar alles kunt zeggen wat je denkt. Ik zie het ook bij mijn zoon op school. Hij kwam laatst thuis en zei tegen mij: mama, de juf zegt altijd ‘je hoeft niet te huilen als ik huil’. Ja jongen, au hè…dat is niet leuk… Knap dat hij dit als 4 jarige tegen mij zegt, waarmee ik vervolgens een gesprek met de juf aan kan knopen. Het doet iets met mij als hij hiermee thuis komt, ik voel boosheid opborrelen. Ik weet immers maar al te goed: als je keer op keer je ware gevoelens wegstopt, begint dat in je lichaam en geest te knagen.

De gevolgen van inslikken

Het inslikken van woorden kan zich uiten in fysieke spanning. Bij mij uit zich dat in een stijve nek, verkrampte kaken of een knoop in mijn maag. Hier stopt het nog niet. Het vreet ook aan onze emotionele welzijn. Wat er bij mij gebeurt als ik mijzelf inhoud, is dat ik gefrustreerd word en me machteloos ga voelen. Mijn lijf protesteert tegenwoordig letterlijk; mijn hartslag gaat omhoog, mijn spieren verkrampen zich als ik me te vaak inhoud. Alsof ik de regie over mijn eigen leven kwijtraak. Er ontstaat dan een afstand tussen wie ik echt ben en hoe ik mezelf presenteer. Totdat ik erachter kom: ‘aha, hier en hier en hier heb ik mezelf weer ingehouden, daarom voel ik me zo!’ Herken je dit?

Je voelt je niet gehoord, maar hoe kunnen anderen je horen als je zelf je stem onderdrukt?

Au die zin komt binnen hè… Tja, het is wel zo. Anderen kunnen je niet zien, niet horen of begrijpen als jij jezelf niet uitspreekt. Onuitgesproken woorden gaan aan je vreten en kunnen bitterheid en zelfs woede in jou als gevolg hebben. Het kan dan ook niet anders dat veel mensen met een eetstoornis boos zijn. Ze slikken zo vaak dingen van zichzelf in, houden zichzelf terug in het contact én slikken letterijk hun eten niet meer! Boosheid is dan onvermijdelijk. En die woede die je dan voelt rondom eten, heeft niets meer met het oorspronkelijke probleem te maken. Het gaat over hoe vaak jij jezelf al terug hebt gehouden, hoe vaak jij jouw mening hebt ingeslikt en hoe graag je de harmonie hebt bewaard in je verleden. Een eetstoornis gaat over dát wat jij van jezelf al die jaren hebt ingeslikt.

Waarom we het doen

De kern van het inslikken van woorden ligt vaak in angst. Zwijgen lijkt de makkelijkste weg. Zo voorkom je dat een ander je afwijst, je een ander kwetst of de harmonie verstoort. Hoe vaker je je woorden inslikt, hoe moeilijker het wordt om je stem terug te vinden. Zo wist ikzelf tijdens mijn eetstoornis helemaal niet meer wie ik was. Ik heb zoveel van mezelf weggehouden, dat ik mezelf volledig kwijt was. Wat mijn mening was, wat ik mooi vond, welke keuzes ik wilde maken, ik had werkelijk geen idee meer.

Over de grens 

Ik zelf ben hier al jaren mee aan het oefenen. En nu ben ik echt op een punt gekomen dat ik mezelf niet meer wil terughouden. Dat betekent dat ik over de grenzen van het inslikken heen moet. Dat ik mezelf moet gaan uitspreken, ook als ik klotsende oksels krijg van de spanning die dat veroorzaakt. Uiteindelijk levert dat veel meer op dan de spanning die ik ga voelen als ik mezelf inhoud. Want die spanning is inmiddels gigantisch groot weet ik. Het gaat erom dat ik mezelf serieus neem en erken dat mijn gevoelens en gedachten net zoveel waarde hebben als die van een ander. Het is een proces.

Mijn docent zei vorige week tegen mij: Laura, ga op zoek naar die momenten waarop je jezelf inhoudt en stel jezelf de vraag: “wat kost het me als ik dit niet zeg’? Een mooie vraag!

Vrijheid in spreken

Voor mij is dit een groot leerproces. Juist omdat ik het niet gewend ben en het voorheen echt niet durfde om over de grens heen te gaan. Nu durf ik dit steeds meer. Ik ben benieuwd wat jij in mijn blog herkent. Zeker als je worstelt met een eetstoornis, spanning in je lijf hebt of andere problemen zoals een depressie of burn-out kan het zomaar zijn dat de oorsprong ligt in het inslikken en terughouden van jezelf. Wat ik jou gun is dat je jezelf de vrijheid gaat geven om authentiek te zijn. Doe je met me mee? Ga ook jij de uitdaging aan om jezelf uit te gaan spreken vanuit je hart? Wat je dan wint, is misschien geen perfecte harmonie, maar wel een eerlijkere verbinding – met anderen, maar vooral met jezelf. En dat is een cadeau dat geen enkele zwijgende vrede kan evenaren.

Ben jij klaar om over de grens van inslikken heen te stappen?
Haptonomische begeleiding helpt je om je gevoelens en grenzen beter te begrijpen en te respecteren. Zet de eerste stap naar meer balans en ontdek wat haptonomie voor jou kan betekenen.