Is bij jezelf blijven voor jou een uitdaging?
In het blog ‘Op zoek naar jezelf, waar begin je?‘, schreef ik over de zoektocht naar jezelf. Ik merk dat veel van mijn cliënten het moeilijk vinden om bij zichzelf te blijven. Ze hebben het gevoel zichzelf kwijt te zijn. Maar, je bent niet zoek, je bent nooit weggeweest. Bepaalde delen van jou zijn verstopt geraakt. Misschien zijn er delen van jezelf die je nog helemaal niet kent. Ze zijn wel aanwezig, maar ze krijgen nu niet de ruimte. In deze blog geef ik je tips hoe bij jezelf blijven jou gaat lukken. Ook in stressvolle momenten. Hoe? Je leest het hier.
Geen regie meer over mijn eigen lichaam: hoe emoties je beïnvloeden
Waar ik zelf vaak mee heb geworsteld, is het bij mezelf kunnen blijven in contact met een ander. Soms kan ik in een gesprek zo ver meegesleept worden in de emoties van de ander, dat ik letterlijk (figuurlijk gezien) bij de ander op schoot beland. Ik raak dan verstrikt in de spanning of emoties van de ander, alsof die emoties mijn gemoedstoestand volledig overnemen. Vroeger maakte ik mezelf daar boos over, maar inmiddels ben ik me bewust geworden dat ik mijn emoties vaak laat beïnvloeden door de ander. Het besef dat het mijn verantwoordelijkheid is om mijn emoties te reguleren, was voor mij een belangrijke les. Het kan heel bizar voelen. Alsof ik de regie over mijn eigen lichaam kwijt ben. Gelukkig leer ik steeds beter hoe ik mijn emoties kan reguleren en de regie over mijn eigen lichaam terug kan pakken. Wil je weten hoe je dit ook kunt leren? Lees dan verder voor tips en oefeningen die jou helpen om jezelf beter te reguleren in stressvolle situaties.
Jezelf verliezen in emoties van anderen: zo herken je het
Aan de hand van persoonlijke ervaringen leg ik uit hoe je kunt opmerken dat je niet meer bij jezelf bent. Zelf merk ik het allereerst aan een gevoel van onrust. Vaak begint het met een hogere ademhaling en lichte hartkloppingen. Daarna merk ik dat ik in een soort waas raak (dissociatie) en dat ik moe word. Soms ga ik dan geeuwen (manier om te reguleren). Inwendig word ik boos: ik wil dit eigenlijk niet voelen (iets niet willen voelen helpt overigens niet!), want ik voelde me goed en ook baal ik van de situatie. Het maakt me ook wel onzeker en geeft me een somber gevoel. Het verward me zelfs: wat is nou van mij en wat is van de ander? Herken je hier iets in van jezelf? Het kan je het gevoel geven dat je jezelf kwijt bent. Deels is dat ook wat er gebeurt in de situatie. Ligt dat aan de ander? Ik vind van niet. Jij bent zelf verantwoordelijk voor jouw gemoedstoestand. Niet de ander.
Signalen en gevolgen van jezelf verliezen
Een van de meest herkenbare tekenen van jezelf verliezen is dat je niet meer bewust registreert wat er werkelijk om je heen gebeurt. In mijn ervaring voelt het alsof er een waas over alles heen ligt, alsof het mistig is in mijn hoofd. Dit kan ervoor zorgen dat je je afgesloten voelt van jezelf en je omgeving.
Wat ook kan gebeuren, is dat je niet meer weet wat je leuk vindt of dat je zo kritisch op jezelf wordt, dat je jezelf niet meer waardeert. Gedachten als: “Er zal wel iets mis zijn met mij, want waarom voel ik me zo?” kunnen dan opkomen.
Een ander veelvoorkomend patroon, dat ik ook bij mijn cliënten zie, is dat je automatisch voor de ander gaat zorgen. Dit is vaak een manier om onbewust de spanning of emoties van de ander te compenseren. Maar in plaats van verbinding, raak je hierdoor alleen maar verder van jezelf verwijderd. Jezelf verliezen in de emoties van een ander kan ervoor zorgen dat je jezelf volledig op de achtergrond plaatst.
Daarnaast kun je merken dat je veel gaat piekeren en twijfelen over jezelf. Misschien voel je je onzeker over je keuzes of heb je het idee dat je geen controle hebt over je eigen leven. Dit zijn allemaal signalen dat je jezelf kwijtraakt.
Tip 1: Kom terug in contact met je lichaam
Wat mij het allerbeste helpt in situaties waarin ik het contact met mezelf verlies, is om contact te maken met mijn lichaam. Voel de stoel onder je, je voeten op de grond en je rug tegen de leuning. Je hoeft hier niets over te zeggen tegen de ander; je kunt dit stilletjes voor jezelf doen. Dit helpt je om terug te keren naar het hier en nu en niet te verdrinken in gedachten, twijfels of zelfverwijt.
Ook je lichaamsreacties bevatten waardevolle informatie. Voel je hartkloppingen of een hoge ademhaling? Dit zijn signalen die iets willen vertellen. Het helpt om dit niet weg te stoppen, maar juist te benoemen, al is het alleen voor jezelf. In groepen of tijdens opleidingsdagen heb ik vaak gemerkt dat het uitspreken van spanning direct helpt om die spanning te laten zakken. Het is spannend om je kwetsbaarheid te tonen, maar juist daarin schuilt echte verbinding.
Tip 2: Kijk met zachte ogen naar jezelf
Boos worden op jezelf is wat het rotgevoel in je erger en erger maakt. Zelf word ik daar letterlijk ‘hard’ van. Ik span mijn nek- en schouderspieren aan en mijn gezichtsspieren spannen zich aan. Herkenbaar voor jou? Deze hardheid maakt het bijna onmogelijk om je op dat moment nog bewust te zijn van je eigen behoeften en je eigen ruimte. Zachte ogen is hiervan te tegenovergestelde. Kun je met zachte ogen naar jezelf kijken? Met wat liefde. Lieve woorden tegen jezelf zeggen: ‘Ik voel dit en dit in mijn lichaam en dat is helemaal oké. Ik hoef niet te presteren, ik hoef de ander niet te pleasen en ik zorg volledig voor mezelf’. Wat je ook kunt doen is een ruimte zoeken waar je heel even alleen kunt zijn. Bijvoorbeeld even naar de wc of een hapje lucht scheppen buiten. Daar kan je je ogen dichtdoen en terug contact maken met je jezelf. Als je weer tot jezelf terug bent gekomen, kun je terug naar de ander.
Tip 3: Vul je eigen ruimte
Naast de fysieke ruimte om je heen, heb je ook innerlijke ruimte. Wanneer je onzeker bent, heb je misschien de neiging om jezelf kleiner te maken of je te verliezen in de energie van een ander. Je kunt je lichaam zien als een huis: je bekkenbodem als de fundering, je lichaam als de verdiepingen en je hoofd als de zolder. Veel mensen leven vooral in hun hoofd, maar hoe zit het met de rest van je huis?
Als je ‘deuren’ wagenwijd openstaan, kan iedereen zo naar binnen lopen. Vooral als je gevoelig bent, kunnen anderen makkelijk jouw ruimte binnendringen. Het is belangrijk om te leren hoe je je eigen huis kunt bewonen, stevig in je lichaam te staan en af en toe ‘ramen’ open te zetten om emoties los te laten. Je lichaam is jouw thuis—verzorg het goed.
Herken zoveel alleen weet ik.niet of het me lukt om bij mezelf te blijven