De invloed van je prille begin op stress, spanning en lichamelijke klachten
Veel vrouwen zitten vast in een vicieuze cirkel van spanning, stress, en lichamelijke klachten. Ze zitten vast in hun hoofd, voelen zich vaak overprikkeld en kampen met fysieke symptomen zoals spierpijn, hoofdpijn of chronische vermoeidheid. Ze vragen zich vaak af waar deze klachten vandaan komen, vooral als ze geen duidelijke oorzaak kunnen vinden. Het antwoord ligt vaak dieper dan je denkt: in je vroege levensjaren.
De tijd die je doorbrengt in de baarmoeder, de geboorte zelf en de eerste periode na je geboorte kunnen een langdurige impact hebben op je lichaam en geest. Deze vroege ervaringen kunnen bijdragen aan de lichamelijke klachten die je nu ervaart, zelfs als je je niet bewust bent van deze invloed. In deze blog leg ik je uit hoe ontwikkelingstrauma’s en de tekortkomingen en onverwerkte pijn uit je vroege leven zich kunnen uiten in spanning, stress en lichamelijke klachten.
Wat is Ontwikkelingstrauma?
Ontwikkelingstrauma gaat niet over wat je is ‘aangedaan’ (dit is bij shocktrauma wel het geval, zoals bij een ongeluk of operatie). Het gaat over wat je tekort is gedaan. Over wat je is onthouden of niet geboden, zoals veiligheid, verbinding of aanraking. Een ontwikkelingstrauma kan ontstaan doordat je als kleine baby bijvoorbeeld alleen werd gelaten terwijl je honger had, of doordat er niet voldoende aandacht was voor je emoties en behoeften. Zelfs ervaringen in de baarmoeder, zoals de gevoelens van je moeder (stress, verdriet of zorgen), kunnen invloed hebben op de ontwikkeling van je baby.
Wanneer een kind in zijn vroege leven niet voldoende steun krijgt of wanneer zijn emoties en lichamelijke signalen niet gehoord worden, kan dit leiden tot een overlevingsmechanisme. Het kind ontwikkelt dan wat ik noem: een overleefdeel. Dit overleefdeel komt voort uit de behoefte om pijn en spanning niet nog eens mee te maken. Eigenlijk zegt je lijf ermee; “Dit wil ik nooit meer meemaken”.
Waarom schrijf ik hierover?
Omdat ik een sterk verband zie tussen het ontstaan van spanning- en lichamelijke klachten en het prille begin van een mensenleven.
Van vroege trauma's naar lichamelijke klachten
Als een baby niet gehoord wordt wanneer hij honger of pijn heeft, kan dit een gevoel van angst en verlatenheid veroorzaken. Zelfs na de geboorte, wanneer een baby in een ziekenhuisbedje ligt zonder de geruststelling van de moeder, kan dit leiden tot een langdurige lichamelijke en emotionele spanning. Deze onverwerkte spanning wordt opgeslagen in je lichaam en kan jaren later tot stress, angst en fysieke klachten leiden. Ontwikkelingstrauma kan zich later in je leven uiten op verschillende manieren, zoals:
Spanning in het lichaam: Spierpijn, hoofdpijn, of een constant gevoel van “opgejaagd” zijn, kunnen direct gekoppeld zijn aan onverwerkte spanning uit je vroege jaren. Deze spanning werd al vroeg in je lichaam opgeslagen en komt later vaak als fysieke klachten naar boven.
Chronische vermoeidheid en uitputting: Wanneer je constant in een overlevingsmodus zit, raakt je lichaam uitgeput. De voortdurende stress kan leiden tot vermoeidheid en een gevoel van “geleefd worden”.
Emotionele overbelasting: Je kunt jezelf vaak overbelasten met gedachten over alles wat je moet doen, wat zorgt voor een gevoel van spanning in je hoofd. Deze spanning maakt het moeilijk om tot rust te komen, wat zich fysiek vertaalt naar symptomen zoals een verhoogde hartslag of een onrustig gevoel.
Een rauwe start; de eerste momenten van je leven
Stel je eens voor: je hebt net het warme en veilige geboortekanaal verlaten en wordt opgevangen door latex handschoenen. Plotseling wordt je navelstreng doorgeknipt en alles wat vertrouwd was, wordt abrupt afgekapt. Uit reflex zuigen je longen zich vol met lucht en je stoot een schreeuw uit. Maar die schreeuw is niet alleen een eerste ademhaling, het is een uiting van schrik, spanning en ontreddering.
Je wordt gewogen, gemeten en misschien zelfs bij je moeder weggehaald. De tl-verlichting is fel, de geluiden zijn hard en onbekend. Als je moeder onzeker of uitgeput is, voel je dat haar lichaam gespannen is en haar aanraking niet helemaal aanwezig is. Je huilt, maar misschien word je niet meteen vastgehouden. Je lichaam reageert door in de overlevingsmodus te schieten: je bevriest, sluit je af of past je direct aan.
Dit vroege stresspatroon kan je later in het leven blijven beïnvloeden. Misschien merk je dat je je snel verantwoordelijk voelt, moeilijk ontspant of altijd een gevoel van alertheid hebt zonder duidelijke reden. Je lichaam herinnert zich nog hoe het zich ooit moest aanpassen om te overleven. En dat al bij het prille begin…
Waarom voel ik me altijd zo gespannen?
Veel vrouwen die last hebben van voortdurende spanning, stress en lichamelijke klachten, hebben geen idee waar dit vandaan komt. Ze voelen zich constant ‘aan’, hebben moeite met ontspannen en ervaren misschien zelfs paniek of angst zonder duidelijke reden. Dit is een teken dat je zenuwstelsel overbelast is geraakt door opgebouwde spanning uit het verleden. Deze ‘vage klachten’ zijn vaak terug te herleiden naar de tijd voor jouw geboorte, de geboorte en de tijd erna. Eerst even terug naar de geboorte. Als ik cliënten vraag naar ‘hoe was jouw geboorte’ dan krijg ik meestal als antwoord: ‘ik heb geen idee of het was prima’. Maar hoe was het prima? Heb je je moeder al eens gevraagd naar jouw geboorte? Mocht je bij je moeder blijven na de geboorte? Of werd je bij haar weggehaald voor allerlei onderzoeken? Was het een zware bevalling? Werd jij in een couveuse gelegd? Zat de navelstreng om jouw heen gewikkeld? Een weten hebben over je geboorte kan heel waardevol zijn. De stress die je nu ervaart, kan een echo zijn van oude ervaringen die je zenuwstelsel nog steeds beïnvloeden.
De baby wordt gemarineerd in de toestand van de moeder. Die marinade waarin jij 9 maanden hebt gezeten, ligt ten grondslag aan veel patronen in je huidige leven.
De eerste wond: hoe je prille begin je stresssysteem vormt
Er wordt zo gemakkelijk over gepraat: de geboorte. Hoe vaak hoor je ‘ach ik ben met de vacuümpomp ter wereld gebracht’ of ‘mijn navelstreng zat om mijn nek gedraaid’. Het is nogal wat. Een keizersnee, tangverlossing, medicatie, gescheiden worden van je moeder en al dit soort dingen: het doet wat met moeder en baby. Jouw prille begin op deze wereld bepaalt voor een groot deel hoe jij de wereld nu ervaart en hoe je relaties met anderen aangaat. Interessant hè?… Een geboorte heeft hoe dan ook impact voor zowel moeder als kind. Als hier nog extra moeilijkheden bijkomen, zoals een pittige bevalling, couveuse of afwezigheid van ouders, dan grijpt het kleintje in de leegte. Het kindje ‘doet het allemaal wel zelf’/ laat het over zich heenkomen met alle gevolgen van dien. Een eerste wond is zo geboren.
Wat kun je doen?
Zoals uit deze blog blijkt is het niet altijd makkelijk om de link te leggen tussen je huidige klachten en wat er in je vroege jaren is gebeurd, maar het begrijpen van deze verbanden kan een eerste stap zijn naar verandering. Je lichaam herinnert zich alles, ook als je hoofd het niet meer weet. Gelukkig is het mogelijk om je zenuwstelsel te kalmeren en oude patronen los te laten.
In mijn sessies besteed ik aandacht aan deze diepgewortelde patronen en help ik je om spanning en stress te doorbreken. En wil je nog meer informatie over dit specifieke onderwerp, dan geef ik je in het blog ‘ zelfzorg en zelfregulatie’ 3 gouden tips om oude spanningen te doorbreken en de vicieuze cirkel van stress en lichamelijke klachten te doorbreken.
Door bewustwording en lichaamsgerichte oefeningen kun je leren om je lichaam weer als een veilige plek te ervaren.
Wil je hier meer over weten? Ik help je graag op weg naar ontspanning en balans.
Alle liefs,
Laura
8 comments