In mijn eerdere blog over de impact van vroege trauma’s, heb ik besproken hoe dit kan bijdragen aan lichamelijke klachten, stress en spanning in je lichaam. Het is indrukwekkend hoe gebeurtenissen uit het verleden zo’n langdurige impact kunnen hebben. Had je daar ooit bij stilgestaan? Vandaag ga ik verder in op dit thema en bespreek ik de moeder-kindrelatie en de invloed die deze heeft op je fysieke en emotionele gezondheid.
Hechting tussen moeder en kind; de basis van emotionele gezondheid
Tijdens de zwangerschap is een nog ongeboren baby direct verbonden met de moeder. Ze hebben dezelfde bloedsomloop en dezelfde voeding. Er is nog geen ‘ik’, het is ‘wij’. “Mama en ik samen”. Zoals ik in mijn vorige blog al schreef is een kind na de geboorte volledig afhankelijk van de liefdevolle verzorging van de ouders. Het kindje heeft warmte, voeding, lichamelijk contact, ondersteuning en emotioneel contact nodig. Het kindje wil zich welkom voelen. Ik ga ervan uit dat iedere ouder een kindje opvoed vanuit een goede intentie. En ja, helaas gaat er veel mis in de hechtingsrelatie tussen met name moeder en kind. Au!….Hechting ontstaat vanaf de conceptie. Na de geboorte zijn de eerste drie levensjaren van groot belang voor de kwaliteit van ons latere leven.
De invloed van moeder op het gedrag van het kind
Een foetus kan al beginnen met zich aan te passen aan de omstandigheden van de moeder. Een kind leert zichzelf in eerste instantie via de ouders kennen, en vooral de band met de moeder is van vitaal belang voor de ontwikkeling van het kind. Al in de baarmoeder kan het kind de gevoelens van de moeder waarnemen. Voelt de moeder zich angstig, gespannen of verdrietig, dan voelt de baby dit ook. Als de moeder zich niet goed voelt tijdens de zwangerschap, heeft dit een directe invloed op het kindje. Het kan zelfs zo ver gaan dat het kind zich onbewust verantwoordelijk voelt om voor de moeder te zorgen en haar behoeften boven die van zichzelf stelt. Het aanpaskind is hier al vroeg geboren. Dit zie ik zelf veel terugkomen bij mensen met angst, spanning- en lichamelijke klachten: ‘kinderen die het goed willen doen voor hun ouders’. Ze willen vooral de ouders niet teleurstellen en voelen een sterke verantwoordelijkheid om voor de ouders te zorgen.
Wat gebeurt er wanneer hechting misgaat?
Hechting kan op verschillende manieren verstoord raken, bijvoorbeeld wanneer:
- De moeder angstig, verdrietig of gewelddadig is tijdens de zwangerschap
- Een kind wordt geboren uit seksueel misbruik
- Pogingen om de zwangerschap af te breken (mislukte abortus)
- Moeder te hard heeft doorgewerkt zonder rust tijdens de zwangerschap
- Moeder niet beschikbaar is na de geboorte (door medische incidenten of bijvoorbeeld als het kind in de couveuse ligt)
- Er complicaties zijn bij de geboorte
- De ouders getraumatiseerd of emotioneel afwezig zijn
Dit kan leiden tot hechtings- of symbiosetrauma. Dit wordt ook wel liefdestrauma genoemd. Hierdoor kan de moeder-kindrelatie sterk verstoord raken. Wanneer de moeder zelf getraumatiseerd is, kan ze het kind niet de veilige, warme en ondersteunende omgeving bieden die het nodig heeft. Er wordt niet voldoende ingespeeld op de behoeften van het kind.
Hoe hechtingstraume lichamelijke klachten en spanning veroorzaakt
Hechtingstrauma kan zich uiten in blokkades in de emoties van een kind, wat de gezonde ontwikkeling in de weg staat. Later in het leven kan dit leiden tot psychische problemen of verslavingen, zoals eetstoornissen, alcohol-, drugs- of werkverslavingen. Maar het kan zich ook manifesteren als lichamelijke klachten zoals hartkloppingen, angstgevoelens, chronische vermoeidheid of hoofdpijn.
Het gevoel van onvoldoende liefde en veiligheid bij hechtingsproblemen
De moeder is voor een kind van levensbelang. Haar nabijheid, emotionele betrokkenheid, liefde en zorg zijn essentieel voor een kind. Als dit niet gegeven wordt, gaat het kind proberen op andere manieren contact te maken met moeder. Er zijn twee hoofdreacties: het kind wordt ‘aangepast’ en doet lief en braaf, of het wordt opstandig en boos. Het kind heeft ook behoefte aan een veilige ruimte om zich terug te trekken, maar dit kan alleen als het kind vertrouwen heeft in de moeder. Als dit vertrouwen er niet is, heeft het kind geen andere keuze dan zichzelf op te geven. Dit kan leiden tot dissociatie, waarbij het kind zijn of haar eigen gevoelens onderdrukt omdat deze te intens zijn om mee om te gaan. Dit is waar trauma over gaat. Het kind raakt verward tussen allerlei gevoelens. Het weet niet meer wat van hem is en wat van moeder en kan niet vertrouwen op de ouder(s).
De gevolgen van hechtingsproblemen: zelfbeeld en emotionele gezondheid
Bij hechtingstrauma kan een kind het gevoel krijgen dat het niet goed genoeg is. Het kind kan zijn of haar gevoelens onderdrukken en de eigen behoeften negeren. Het gevoel dat ontstaat is vaak: ‘Ik doe er toch niet toe,’ of ‘Ik ben niet goed genoeg.’ In mijn praktijk zie ik vaak dat kinderen zich verantwoordelijk voelen voor het welbevinden van de ouders, wat de rollen volledig omdraait. Het kind moet zich dan aanpassen aan de behoeften van de ouders, terwijl het zijn eigen gevoelens en behoeften negeert.
Wil jij de patronen doorbreken die je vasthouden?
In mijn ogen vechten veel mensen naar dat wat ze vroeger te weinig hebben gekregen. Naar erkenning, liefde, geborgenheid of veiligheid. Naar gezien willen worden. Eigenlijk naar écht contact. Contact waarin alles er mag zijn: kwetsbaarheid, verdriet, boosheid. Een kind dat helemaal welkom is. Ook al doet het soms iets wat de ouder niet leuk vindt of gaat het kind een ander pad op dan de ouders voor ogen hadden.
Herken jij jezelf in deze vicieuze cirkel? Voel jij dat onverwerkte patronen uit het verleden jou nog steeds in de weg staan? Wil je deze eindelijk doorbreken? Weet dan dat dit mogelijk is. In mijn sessies begeleid ik je vanuit een haptonomische kijk, zodat je de rust, veiligheid en geborgenheid kunt ervaren waar je zo naar verlangt. Neem vandaag nog contact met me op voor een kennismaking, zodat ik je kan helpen om de rust in jezelf terug te vinden.
2 comments