Rouwen, hoe doe je dat?
Het is nu bijna 4 weken geleden dat mijn allerliefste mama is heengegaan. Daar waar ik had gedacht dat het leven nu vooral grijs zou zijn en ik hele dagen aan het huilen zou zijn, ervaar ik dit anders. Op de dag van mama’s crematie voelde ik zoveel trots en liefde. Ik heb dát kunnen doen wat ik zo graag wilde: zittend speechen bij mama’s kist en zelfs lukte het me om met pianobegeleiding van een super lieve vriendin een lied te zingen. Alsof er een oerkracht door mij heenging, voelde ik me krachtig. De hele week hierna ebde dit gevoel nog na. Trotsheid en zelfs vlagen van geluk. Hier kon ik me vervolgens weer schuldig over voelen, want ‘moest ik geen verdriet voelen nu?’. Maarja ik voel me gewoon trots op mama en op hoe we als gezin de afgelopen weken hebben doorgebracht. We hebben zoveel met elkaar kunnen delen en goed afscheid kunnen nemen. Daar ben ik enorm dankbaar voor. Af en toe komen er tranen, vooral bij mensen waarbij ik de ruimte en warmte voel. Tja, rouwen, volgens mij is er geen handboek voor. Ik denk dat ieder mens dit op z’n eigen manier doet. Gelukkig ook maar…
Onze kinderen hebben we overal bij betrokken
Één ding waar ik heel bij mee ben, is dat we onze kinderen (bijna) overal bij hebben betrokken. Vanaf het begin van het ziekteproces van oma, tot de crematie, alles hebben de kindjes meegemaakt. Niets verbloemd, niets anders vertelt, gewoon dát wat er speelde. Ik vond het even spannend hoe ze zouden reageren op de eerste keer oma ‘dood’ zien, maar wauw, wat gaan kinderen daar prachtig mee om. Onze oudste van 4,5 jaar riep lieve dingen in oma’s oor en ook raakten ze oma gewoon aan. Soms trokken ze even aan een oor om te checken: ‘oma slaap je niet’? Enerzijds hartverscheurend om te zien, anderzijds ook zo vertederend en troostend. Onze oudste stelt af en toe vragen over oma’s dood en in zijn spel speelt hij dingen van de crematie na. We hebben de dood niet eng gemaakt, maar juist als onderdeel van het leven. De kindjes hebben tekeningen gemaakt, geverfd met hun handjes en deze knutselwerkjes in de kist bij oma gelegd. Ik hoop dat ze het gevoel hebben dat alles er mag zijn en dat er áltijd gepraat kan worden over wat dan ook.
Emoties en gevoelens kun je vergelijken met verschillende weertypen; soms stormt het en soms is het windstil; het ene moment schijnt de zon en het andere moment regent het; de ene dag is het warm, de andere dag koud. Zo ook met je emoties; soms ben je blij, soms verdrietig; de ene dag voel je je lusteloos, de andere dag energiek. Het wisselt zich allemaal af.
Alles weer een eerste keer
Het voelt zo gek. Gisteren de eerste keer Sinterklaas zonder jou mam. De harde werkelijkheid dreunde door mij heen. Daar waar ik de afgelopen weken vaker dacht; ik kan je straks even bellen, komt de boodschap meer en meer binnen dat dit écht niet zo is. We moeten het doen met jouw verhalen, met foto’s, met alle mooie herinneringen die we hebben gemaakt. Na gisteren komen er meer tranen, het gemis wordt met de dagen groter. Alles voor een eerste keer, straks ook de ‘feest’dagen. Zonder jou kunnen we toch nog echt geen feestje vieren. Je wordt gemist lieve mam…
Rouwen is zoveel meer
Misschien zit jij ook wel in een proces van afscheid nemen. Ik denk bij afscheid meestal als eerste aan het overlijden van iemand, maar het ligt eigenlijk zoveel breder. Rouwen is veel meer dan alleen het verliezen van een persoon. Een ander uiterst pijnlijk verlies is het verlies van je lichamelijke gezondheid. In plaats van iemand buiten je te verliezen, verlies je dan jezelf. Heftig toch… Bij mijn eetstoornis destijds heb ik dat ook zo ervaren. Er zijn ook mindere absolute vormen van afscheid nemen. Als je je baan verliest of bij een scheiding of bijvoorbeeld wanneer je gaat verhuizen is dat ook een proces van afscheid nemen. Afscheid nemen van iets dat is geweest en de nieuwe vorm (moeten) aangaan. Ook dat is een proces van rouw. Waar je nu ook zit, ik denk (en dan praat ik ook even voor mezelf) dat het gewoon tijd nodig heeft. Ik geef je een dikke knuffel <3
