Hoe voorkom je een terugval?
Ik denk dat er maar weinig mensen zijn die in de periode dat ze in behandeling zijn voor een eetstoornis, geen terugval krijgen. Kleine en grote terugvallen, ze lijken bij het proces naar herstel te horen. Ik ben van mening dat de terugvallen er niet voor niets zijn, maar dat ze je iets te leren hebben.
Veelal hoor ik in mijn praktijk van cliënten dat de terugval erin is geslopen. Alsof je er zelf geen invloed op had en de terugval er ineens was. Als ik hier dieper op inga met een cliënt, zijn er altijd een of meerdere oorzaken van de terugval. En dat is oké, want juist door te onderzoeken wat de terugval heeft veroorzaakt en dit te voelen in je lichaam, kun je ervan leren en helen.
Om een terugval te herkennen, is het belangrijk dat je jezelf en je eetstoornis goed kent. Dat je je gedragspatronen doorziet, maar voornamelijk leert voelen wat er onder de terugkomst/ grijp naar je eetstoornis verstopt ligt. De terugval is er niet voor niets. Immers: als alles in je leven goed zou gaan en je zou lekker in je vel zitten, dan zou de terugval in je eetstoornis niet nodig zijn. Er is dus een reden waarom jij terugvalt in je oude gewoonten en gedrag.
Eetstoornis als beschermingsmechanisme
Ik zie een eetstoornis als jouw beschermingsmechanisme. Als jouw manier om met (nare) gevoelens, negatieve gedachten, pijn en trauma’s uit het verleden om te gaan. In dit opzicht komt een eetstoornis om jou te beschermen. Met een positieve intentie dus. In het begin voelt dit veilig en vertrouwd, maar gaandeweg merk je dat de eetstoornis je hele leven gaat beheersen. Je wordt afhankelijk van je eetstoornis en grijpt steeds meer naar controle in het eet- en beweegstuk of je raakt juist de controle hierover kwijt. Je eetstoornis ‘lijkt’ je houvast te geven. Ik zet hier ‘lijkt’ expres tussen aanhalingstekens, omdat het een ‘schijn’ houvast is. Immers verlies je juist het houvast in je verdere leven.
Oké, je eetstoornis wil jou dus beschermen tegen oude pijn en oude stukken uit het verleden. Als je tijdens je huidige leven weer nare dingen meemaakt, je niet fijn voelt, niet lekker in je vel zit, moe bent of wat dan ook, zit het gevaar erin dat je weer naar je eetstoornis grijpt. Daarin ligt de terugval op de loer. Mijns inziens heeft een terugval áltijd te maken met je emoties en gevoelens. Zodra je meer gaat voelen, grijp je naar het eetstuk om jezelf onder controle te willen houden. Je weet nog niet op een gezonde manier met je emoties en gevoelens om te gaan.
Inzicht in jouw triggers
Het is belangrijk om inzicht te krijgen in wat er bij jou voor zorgt dat je in een terugval belandt. Wat zijn voor jou gebeurtenissen die zodanig invloed op je hebben, dat je teruggrijpt naar je eetstoornis? Voel maar eens. Denk er maar eens over na wat voor jou die valkuilen/ triggers zijn. Ik zal hieronder een aantal voorbeelden geven in het algemeen en uit mijn eigen verleden.
- Druk van school/ examens/ toetsen/ werk
- Een opmerking van een persoon/ feedback of kritiek
- Vergelijken met anderen
- Verveling, vermoeidheid of andere emotionele toestanden
- Gewichtstoename
- Één of meerdere tegenslagen
- Ingrijpende gebeurtenissen (bijv. verlies van een dierbare, ziektes)
- Veranderingen (bijv. verhuizen, nieuwe werkomgeving)
- Ruzie met ouders/ anderen
Het gaat vooral over emoties
De reden waarom je een terugval vaak niet aan ziet komen, is omdat het eigenlijk altijd te maken heeft met je emoties. Dit kunnen emoties zijn die je in het nú voelt (bijv. doordat je niet lekker in je vel zit, iemand anders een vervelende opmerking maakt, je je verveelt, je eenzaam voelt etc.) maar ook emoties die je ooit in het verleden hebt gevoeld (bijv. gevoel van afwijzing, alleen voelen, verloren, verdriet etc.) en waaraan je door een gebeurtenis in het nu wordt herinnerd. Als een gebeurtenis uit het verleden niet geheeld is, kunnen emoties van vroeger je in het nu behoorlijk belemmeren.
Ervaar jij meer controlerende gedachtes rondom eten, zoals meer willen sporten, meer op je uiterlijk gericht zijn, onvrede over je lichaam of teruggrijpen op je eten? Wees dan alert. Ook al zijn het voor jouw gevoel ‘maar gedachten’ die in je hoofd rondspoken, het zijn wel belangrijke signalen die je serieus moet nemen. Voor je het weet sluipt de eetstoornis er immers weer in met alle controle en ‘het moeten’. Dat is niet wat je wilt.
Delen is helen
Merk je dat je terugglijdt in je eetstoornis? Blijf er niet in je eentje mee rondlopen. Ook al lijkt het voor jou onschuldig, nogmaals een terugval is er soms sneller dan je denkt. Blijf in contact met mensen om je heen en/of praat erover met je behandelaar of andere deskundige. Door het te delen met iemand, kun je ventileren en krijgen de eetstoornisgedachten minder ruimte.
Wil jij een terugval voorkomen? Of wil je weten hoe jij kunt omgaan met triggers die op de loer liggen? Neem dan gerust contact met mij op. Of plan direct een groeigesprek/ kennismakingsgesprek met me in.
