Boosheid: het is een emotie die velen van ons zo het liefst niet voelen, laat staan het laten zien. Er heerst nogal een taboe op. Want ja: iemand die boos is, heb je liever niet om je heen of wel dan? In de praktijk hoor ik regelmatig de zin: “Ik ben nooit boos”. Als ik dit hoor, gaan er bij al alarmbellen rinkelen. Ik geloof namelijk dat ieder mens een mate van boosheid in zichzelf heeft. Soms is deze boosheid heel verkapt en valt ‘ie daarom niet op, bijvoorbeeld wanneer de boosheid zich op jezelf richt. Door jezelf weg te cijferen, over je grenzen heen te gaan, jezelf regels op te leggen, prestatiedrang, jezelf uithongeren of jezelf juist vol te proppen met allerlei voeding. En zo zijn er nog tal van voorbeelden te bedenken. Destructief. Verwoestend voor jouzelf. De boosheid die je nu op jezelf richt, is in de bottom line niet terecht. Die boosheid hoort ergens anders thuis. Niet in jou, niet richting jou. Maar naar buiten toe.
Wat heb jij meegekregen over boosheid?
Voor veel mensen is de enige veilige emotie blijheid. Verdriet, angst en boosheid zijn voor veel mensen bijna ondraaglijk en o zo onbekend terrein geworden. Dit terwijl we alle emoties in ons dragen en hier dagelijks mee te maken hebben. Het verbaast me hoeveel mensen niet hebben geleerd om boos te worden. Ikzelf ben daar ook een voorbeeld van. Belangrijk hierbij is te kijken naar je opvoeding: hoe werd vroeger bij jou thuis met boosheid omgegaan? Er zijn namelijk redenen die ervoor zorgen dat jij het nu moeilijk vindt om boos te worden. Bijv.:
- Je ouders werden nooit boos. Ze gaven geen grenzen aan en/of lieten over zich heenlopen. Je hebt het dus nooit gezien als voorbeeld.
- Jij werd wel boos, maar je boosheid kreeg geen plek. Het werd genegeerd, je werd naar je kamer gestuurd, er werd niet over gepraat of het werd zelfs weggelachen.
- Jou werd verteld dat boosheid niet hoort. Dat het niet netjes is, niet gepast, vervelend voor je omgeving.
- Je voelde onderhuids wel boosheid van jezelf en je ouders, maar hier werd niet over gepraat. Alles werd ‘gladgestreken’, de goede vrede werd bewaard. Dit kan jou het gevoel geven dat boosheid slecht is en dat je het vooral weg moet stoppen.
- Je kreeg de boodschap mee dat je lief, zorgzaam en netjes moest zijn. Een pleaser dus. En pleasers worden “natuurlijk” niet boos.
Boosheid als negatieve emotie
Onterecht wordt boosheid vaak als een negatieve emotie gezien. Enorm zonde. Emoties zijn niet positief of negatief. Emoties, waaronder ook boosheid, zijn onlosmakelijk verbonden met het mens zijn. Ja, natuurlijk voel je je liever blij dan boos, maar dat maakt boosheid niet tot een negatieve emotie. In boosheid zit zelfs een enorme kracht. Het is een heel pure emotie. Zonder boosheid zouden we geen grenzen aan kunnen geven en zouden we finaal over ons heen laten lopen. Als je de pure energie van boosheid laat stromen, zal je merken dat deze emotie maar heel kort duurt. Het is de manier hoe wij ermee omgaan, die het zo ingewikkeld maakt. We bestempelen het als iets negatiefs en houden daardoor onze boosheid in. Met alle gevolgen van dien. Ingehouden/ opgekropte boosheid maakt je ziek. Je richt de boosheid dan op jezelf in plaats van daar waar die hoort. Als het er dan toch na een hele tijd uitkomt, gebeurt dit vaak tegen de mensen waar de boosheid eigenlijk niet thuishoort óf het is buiten proporties (ontploffing). Boosheid is dan niet meer functioneel en lucht ook niet meer op. Je zou het dan wel als negatief kunnen zien.
Het leek wel of ik ieder moment kon ontploffen
Zelf richtte ik ook mijn boosheid op mezelf. Ik was me er ook niet van bewust hóe boos ik was. In ons gezin heb ik nooit geleerd hoe ik boosheid ter sprake kon brengen of het kon uiten. Ik kende het gewoonweg niet. Mijn ouders zie en zag ik nooit boos. Het gevolg? Ik liep jarenlang met hartkloppingen, had lichamelijke klachten, hoofdpijn en veel adrenaline in mijn lichaam. Het leek wel of ik ieder moment kon ontploffen. Maar dapper op mijn tanden bijtend hield ik mijn boosheid in. Ik werd me hier pas van bewust op mijn 23e, toen mijn psychotherapeut mij wees op mijn boosheid. Hij zei: ‘Laura, jij bent niet boos, jij bent furieus’. Die opmerking van Jørgen zal ik nooit vergeten. Ik vond het confronterend wat hij zei, maar het was zo raak! Dankjewel hiervoor Jørgen.
Boosheid richting moeder
Onbewust reageerde ik mijn boosheid af op mijn moeder. Zij was mijn ‘pispaaltje’, bij haar durfde ik dat en ze gaf daarin ook weinig grenzen aan. Ik reageerde vaak fel, geïrriteerd, boos en met lelijke woorden. Dit terwijl ze me altijd hielp en liefdevol en geduldig was. Ik denk dat zij de enige persoon was op wie ik boos durfde te zijn. Mama bleef. Ze ging niet weg. Verliet me niet. Ik denk dat dit een reden is geweest waarom ik dit bij haar deed. Ik voelde de ruimte. Ik voelde dat het kon. Onvoorwaardelijk bleef mama. Hoe lelijk ik ook deed. Achteraf heb ik hier uiteraard spijt van. Echter wil ik mezelf en niemand schuld in de schoenen schuiven. Ik wist niet met mijn gevoelens om te gaan en ook mama wist geen duidelijke grenzen te stellen. We zaten samen in een vicieuze cirkel. Misschien is dit herkenbaar voor jou. Ik zie bij veel van mijn cliënten dat ze hun boosheid richten op de moeder.
Boosheid buiten proporties
Inmiddels weet ik dat ongeuite boosheid zich opkropt in je lichaam. Als je boosheid zo lang opkropt, kun je je wel voorstellen dat wanneer dit eruit komt, het er niet in proporties uitkomt. Vaak zie je dan dat voor dié specifieke situatie waarbij je ontploft, de hoeveelheid aan boosheid niet klopt. Dit was bij mij vaak het geval. Je ziet in de maatschappij ook mensen op straat agressief worden tegen de politie of tegen andere mensen, mensen bushokjes kapotslaan, ruiten inslaan of dat soort dingen. Ook dit is boosheid buiten proporties voor die situatie. Het raakt waarschijnlijk oude gevoelens aan.
Er valt nog veel te leren op dit gebied
Ikzelf heb ook nog veel te leren op het gebied van boosheid. Ik oefen ermee om het te uiten. Nog regelmatig laat ik een ander over mijn grenzen heengaan. Terwijl ik dan vanbinnen voel: dit is écht niet oké. De boosheid voel ik inmiddels steeds beter. Althans ik weet nu dat dit boosheid is en de hartkloppingen of heftigheid in mijn lichaam hierbij een signaal zijn. Oefening baart kunst. Hoe eng het soms ook is, achteraf lucht het op en brengt het me dichterbij de ander is mijn ervaring. Hoe je je boosheid kunt leren uiten, daarover lees je meer in dit blog.
Ik ben heel benieuwd: Wat is jouw ervaring met het uiten van je boosheid? Vind je het ook eng? Is jouw boosheid net zoals bij mij vroeger buiten proporties omdat je zoveel opkropt? Laat het hieronder in een reactie weten!
Ik herken het wel dus ben heel benieuwd na je 2e deel ik heb altijd hoofdpijn en iemand kan iets vinden dat zou fijn zijn om ervan af tezijn