Voor sommige mensen is drang naar ‘controle’ al zoiets normaals, dat ze niet in de gaten hebben hoe het hun dagelijkse leven beïnvloedt. In mijn eetstoornisperiode draaide alles rondom controle. Ik probeerde overal grip op te houden. Spontaniteit kreeg weinig/geen ruimte in mijn leven. Die controle oefende ik vooral uit op het eetstuk, maar ook in relaties, mijn omgeving, in mijn werk en op school vormde het een behoorlijke obstakel. Het was vooral een behoefte vanuit mijn hoofd. Als het niet ging zoals ik in mijn hoofd had, dan was het dikke stress. Het alles onder controle willen houden, leverde onbewust ook ontzettend veel stress op. Ik hield het niet meer uit…
Is controle dwang herkenbaar voor jou?
Als je je herkent in controle dwang, ga dan eens voor jezelf na of je hier last van hebt of niet. Ik ken mensen die voor een eerste sessie bij mij komen en geen last denken te hebben van de controle die ze dagelijks willen/ moeten hebben. Ze moeten bijvoorbeeld van zichzelf iedere dag stofzuigen, tegen iedereen aardig doen, minimaal 3x per week een uur sporten of minimaal 10.000 stappen per dag zetten. Het gaat vaak over een behoorlijk vast en star schema. De angst om die controle los te laten is groot. Ik hoor dan ook vaak dat deze mensen bang zijn om aan te komen in gewicht wanneer ze stoppen met deze dwanghandelingen. Eigenlijk is de controle een middel om ervoor te zorgen dat ze niet ‘falen’ of er niets misgaat in hun leven. Gelukkig worden ze er echter niet van.
De oorzaak van controle dwang
Dat controleren je niet gelukkig maakt, dat weet je waarschijnlijk wel. Je wilt het denk ik ook niet zo. En toch blijf je het doen… De dwang van controle ligt namelijk wel dieper. Vaak heeft de behoefte aan controle te maken met een gebrek aan zelfwaardering. Dat gat wordt opgevuld met het controleren van dingen om je heen. Het lijkt op korte termijn een bevredigend gevoel te geven. Maar uiteindelijk is niemand gebaat bij ‘moeten, moeten, moeten’. Je wordt er vaak ook geen leuker persoon van als alles volgens jou regeltjes moet en als bijna niets meer spontaan kan ontstaan. Met het controleren wil je dat er vooral niets misgaat. Je wilt geen fouten maken. Alles moet perfect. Maar eigenlijk maak je de grootste fout voor jezelf: je raakt je vrijheid en spontaniteit kwijt.
Misschien heb je vroeger iets meegemaakt waardoor je het gevoel hebt gekregen dat je het goed moet doen. Wat ik in de praktijk vaak zie is dat kinderen het voor hun ouders goed willen doen. Ze gaan controle uitoefenen op allerlei gebieden in hun leven en doen hun uiterste best om maar gezien en gehoord te worden door hun ouders. Een eetstoornis is daar vaak een uiting van. Belangrijk is te leren hoe je jezelf kenbaar maakt, zonder daar ziek voor te hoeven zijn of zonder te moeten presteren.
Een eetstoornis is geen gezonde manier om jezelf kenbaar te maken. Het is een destructieve manier van controle dwang. Het begint vaak als redmiddel voor iemand. Met alle gevolgen van dien.
Controledwang loslaten
Ik ben me ervan bewust dat ik jou niet van je dwang naar controle af help door het schrijven van deze blog. Wel hoop ik je wat meer bewust te maken van de gevolgen ervan voor jou. Vaak oefenen we veel meer controle uit dan we in eerste instantie denken. En ook al denk je dat sommige dingen je daarin helpen, ga echt maar eens voor jezelf na of het nou echt wel zo helpend is. Bekijk eens welke gevolgen het eigenlijk voor jezelf heeft en vervolgens voor jouw omgeving. Ikzelf ben echt een veel leuker persoon wanneer ik de controle loslaat. Niet alleen voor mezelf, maar ook voor mijn omgeving. Ik ben er veel minder star, veel liever, losser en energieker door geworden. Als iemand me nu spontaan vraagt om mee uit eten te gaan, dan is dat een feestje in plaats van dat ik me daar druk over ga maken en dagen lang ga compenseren. Die drang naar controle maakte me eigenlijk echt ontzettend ongelukkig. En het mooie: er gebeurt helemaal niets engs als ik de controle loslaat. De mooiste dingen ontstaan juist wanneer ik gewoon lekker mag ‘zijn’. Spontaan en vrij. Heerlijk!
Kijk maar gewoon..
Vaak is de behoefte aan controle een beschermingsmechanisme die we als kind hebben ontwikkelt. De behoefte aan controle met daarmee gepaard gaande perfectionisme en faalangst ontstaan niet zomaar hoor. Die patronen ontstaan vanuit ervaringen uit je jeugd. Die schaamte en angst woekert in jou en die mag je leren kennen. Perfectionisme is eigenlijk faalangst. Angst om niet goed genoeg te zijn, angst dat anderen jou niet goed genoeg vinden en vanuit die angst ga je controle uitoefenen. Vanuit controle ontstaat controle. Op steeds meer gebieden in je leven. Totdat het zo je leven beheerst dat je niet meer zonder durft. Kijk eens.. in jouw leven. En kijk maar gewoon… Waarin zou jij meer vrijheid willen in jou leven? En welke eerste stap kun je hierin zetten? Hoe eng het misschien ook lijkt, er gaat niets ernstigs gebeuren als jij de touwtjes laat vieren. Het leven valt niet te controleren, ook al denk je misschien van wel. Ik durf te zeggen dat je leven veel vrijer gaat voelen, jij meer rust krijgt en je je gelukkiger gaat voelen wanneer je de controle los gaat laten. Je leven is dan niet meer gebaseerd op angst, maar vanuit vertrouwen. Wat wil je nog meer?
