Rond mijn 13e ontwikkelde ik mijn eetstoornis. Iets wat zo onschuldig begon met wat minder snoepen en iets meer bewegen, werd langzaam een diep dal waar ik jarenlang in vast zat. Ik raakte veel kwijt: mijn levenslust, leuke sociale bezigheden, mijn concentratie, sommige vriendinnen, maar het belangrijkste ‘mijn gevoel’. Mijn leven bestond uit calorieën tellen, véél bewegen, steeds minder eten en een lager getal behalen op de weegschaal. Ik kreeg er een kick van. Een verslaving kun je het wel noemen. Even terug naar het kwijtraken van mijn gevoel. Want daar is waar deze blog over gaat. Niet eten om niet te voelen. Óf voor mensen met eetbuien ‘veel eten om niet te voelen’. Het niet willen voelen van oude pijn.
“Er is niets met mij aan de hand”
Hoe minder ik at en hoe lager ik raakte in gewicht, hoe minder ik voelde. Ik zie dit als de functie van een eetstoornis: gevoelens onderdrukken, uit angst. Veel angst. Een ander belangrijk aspect was dat ik mijn behoeften sterk ontkende. Het viel allemaal wel mee bij mij. Er was niets aan de hand…..uhh?… Dit is voor veel cliënten die ik dagelijks zie een belangrijk onderdeel van hun behandeling. Het lijkt wel of ze zichzelf niets gunnen. Ik destijds ook niet. Ik moest fietsen, ook al viel ik bijna flauw op mijn fiets. Moe zijn? No way!, dat bestond niet in mijn systeem. En die kou tot op mijn bot? Ach, dat hoorde erbij. Zie je wat je hiermee met je eigen behoeftes doet? Die mogen er niet zijn.
Waar was dat gevoelige meisje gebleven?
In de tijd van mijn eetstoornis was er vooral kou, leegte en verstilling… Mijn gevoel bleef steeds vaker uit. Als ik iemand zag huilen, verdrietige beelden op tv zag, of ernstig nieuws te verwerken kreeg, het deed me allemaal niks. Het raakte me niet eens meer. Waar was de empathische, gevoelige ik die ik ooit was geweest? Waar was dat meisje dat zo graag door haar moeder over haar rug gestreeld wilde worden? Waar was dat meisje die genoot van de kleine dingen in het leven? Van een hele dag thuis in de tuin ravotten? Was ze er nog wel? Zou ik me ooit weer zo gaan voelen als dat dat meisje? Zo puur? Zo onbevangen?
Oude angsten
Ik ben zelf diep gaan onderzoeken waar dit vandaan kwam. De wortels van dit probleem liggen in onze jeugd. Misschien al wel in de vroegste jaren van ons bestaan. Waar had ik geleerd om mezelf niets waard te vinden? Ik weet dat mijn ouders mij écht wel de moeite waard vinden en van me houden. Toch zat de overtuiging diep in mij verscholen. Als klein meisje heb ik door diverse gebeurtenissen deze overtuiging ontwikkeld. Veel stukken hiervan (heimwee, verlegen zijn, altijd netjes tegen anderen, weinig ruimte in durven nemen, conflicten vermijden etc.) zijn niet opgepikt door mijn omgeving. Inmiddels ben ik daar niet meer boos over. Dit is mijn pad en ik had hier iets in te leren. Wel heeft het me heel veel jaren gekost om tot de kern van het probleem te komen en om dit vervolgens te gaan integreren en leren uiten in mijn leven.
Je eetstoornis wil jou beschermen
Wat ik leerde en ervoer is dat mijn eetstoornis mij probeerde te beschermen. Beschermen tegen de verdrongen en onverwerkte pijn van vroeger. Zulke pijn is als klein meisje ondraaglijk, dus ontwikkelde ik als jongere en puber onbewust allerlei overleefstrategieën, waarvan mijn eetstoornis er dus een was. Echter kun je als jong-volwassene en volwassene wel met die pijn leren omgaan. Wanneer je klein bent heb je daar nog helemaal geen woorden voor. Ik leerde uiting en woorden te geven aan de verdrongen pijn. Hiermee kwamen oude stukken die ik ver weg had gestopt, langzaamaan naar boven. Zo kwam op mijn 27e een stuk uit mijn jeugd naar boven, wat ik tot die tijd ver had weggeduwd. Nu pas was er ruimte in mijn systeem om hierover te praten.
Het is allemaal oude pijn
Onverwerkte oude pijn, wordt steeds opnieuw geraakt wanneer je hier geen uiting aan hebt kunnen geven in je jeugd. Vaak begrijpen we niet wat ons dan in het hier en nu overkomt. Ons systeem raakt gestresst, overprikkeld, zonder dat de aanleiding in het hier en nu ‘groot is’. Als je als klein meisje hebt meegemaakt dat je ouders je niet koesterden in je verdriet, kan het zijn dat je in het hier en nu geraakt wordt wanneer iemand verdrietig is. Je systeem reageert nog alsof je in je jonge situatie zit. We begrijpen niet waarom ons lichaam op een bepaalde manier reageert, omdat we vaak nog zo jong waren toen we ergens op slot zijn gegaan. Zo kan iets in je steeds worden geactiveerd, zonder dat je begrijpt waar het vandaan komt. Vanaf nu mag je ervan uitgaan dat er dan een kindstuk in je wordt geraakt.
Je hoeft niet altijd te weten wát er is gebeurd. De symptomen in het nu vertellen veel meer dan het verhaal erachter. Door met deze innerlijke kindstukken aan de slag te gaan, heb je op een gegeven moment je eetstoornis niet meer nodig als coping voor al die ‘lastige’ emoties. Vaak hoort de angst die je nu voelt niet bij deze situatie, maar ligt de angst in het verleden. Zo kun je leren je angst, verdriet en andere emoties los te koppelen aan het heden en troost bieden aan dat kleine meisje in jou die tóen eigenlijk hulp nodig had.
